Bildiğiniz gibi
ben Beril’e yaklaşık 2.5 aydan beri tuvalet iletişimi uyguluyorum. İnternette
bolca bilgi bulabileceğiniz bu iletişim türünden biraz bahsetmek isterim. Daha
fazlasını isteyenlere özellikle Bezsiz Bebek adlı kitabı, bulamazlarsa aynı
isimli facebook grubunu öneririm.
Tuvalet iletişimi
adından da anlaşılabileceği gibi bir iletişim türü. Yani hiçbir zorlama vb
olumsuz davranış yok. Tek yapmanız gereken bebeğinizin kakası ya da çişi
geldiğini anladığınızda veya tahminen uzun süredir çiş kaka yapmadığında onu
tuvalete götürüp ihtiyacını gidermesine yardımcı olmak. Çünkü sanılanın ve
öğretilenin aksine bebekler kendilerini kirletmekten hoşlanmazlar. Sadece
zamanla çaresizce buna alışırlar.
Hatırlayın, daha
15 günlükken emzirirken kakası gelir ve aniden kıvranmaya başlar bebek. Onu
kucağınızdan bırakana kadar yapmaz bazen. Ya da tam bez değiştirirken
yapıverir. 15 günlük bebeklerin de nasıl tuvalet ihtiyacını gidermesine
yardımcı olabileceğinizi gösteren youtube videolarını ‘elimination
communication’ başlığı altında bulabilirsiniz. Ama dediğim gibi ben 2.5
aylıkken başladım. Yaklaşık olarak 6. ayda lazımlığa oturtarak (tavsiyem ikea
büyük beyaz lazımlık) başlayabilirsiniz eğer endişeleriniz varsa. 6.aydan önce
de tuvalete tutmak istemiyorsanız bezi açık şekilde alt değiştirme örtüsüne
yapmasına izin verebilirsiniz. Lavaboya, tuvalete ya da herhangi bir kaba da
sırtı size dönük şekildeyken bacak içlerinden tutarak çişş pss sesi çıkarıp
suyu açarak tutabilirsiniz.
Daha ileri
götürmek isterseniz mevsim uygunsa bezsiz zaman geçirebilirsiniz. Bu sayede çiş
ya da kaka yapmadan önce ne gibi sinyaller verdiğini anlayabilirsiniz. Tuvalet
iletişimindeki amaç tamamen bebekten gelen işaretleri anlamak ve nasıl ki acıktığında
karnını doyuruyorsak bu ihtiyacını da gidermesine yardımcı olmaktır. Pek çok
kültürde yeri olan bu konuyu aile büyüklerinizden ‘biz sizi bebekken lavaboya
tutardık’ şeklinde de duyabilirsiniz. Aslen doktorların kasları gelişmez,
travma olur şöyle böyle dediklerine inanmayın. Bir insan evladı nasıl herhangi
bir kası çalışmadan doğabilir ki? Daha da önemlisi bir kas çalışmadıkça
unutulur. Bu nedenle yeniden öğrenilmesi çok daha zor olur.
Şimdi diyelim ki
cesret edemediniz ya da geç kaldınız. 18.aya kadar geç kalınmış sayılmazsınız.
Yalnız bebeğiniz 18 aylık olmuşsa ve tuvalet eğitimi vermek istiyorsanız belki
klasik tuvalet eğitimini denemelisiniz ki şu an benim bu konu ile ilgili geniş
bir bilgim yok. Kendiniz araştırmanızı tavsiye ederim.
9 ya da 12
aylıkken ya da bu aralarda bir yerlerde mutlaka ama mutlaka biz lazımlık
edinmenizi tavsiye ediyorum. İlk zamanlar (yaklaşık olarak 2-3 hafta) sadece
bebeğinizin her alt değiştirmesinde lazımlığa oturtun. Oturmak istemezse
zorlamayın. Oturması için eline bir oyuncak verebilirsiniz. Aynı anda siz de
tuvalete oturup rol modeli olabilirsiniz. Onunla sakin sakin konuşun, ‘buraya
çişini kakanı yapabilirsin, ben de yapıyorum’ şeklinde. Emin olun o sadece
bebek, salak değil. Sizi anlayacaktır. Her bez değişiminin üzerine uzun süre
çiş yapmadığını farkettiğinizde ve kakasını yaparken ya da yapmadan önce
anlarsanız götürebilirsiniz. Çişşş ve pısss diye ses çıkarabilir, biraz su
açabilir ya da hafifçe üfleyebilirsiniz. Ürperdiği zaman eğer varsa çişini
yapacaktır.
Yaptığı zaman onu
bolca alkışlayın, övün, teşekkür edin. ‘Aferim, bak çiş yaptın’ şeklinde.
Kalkınca çişine ya da kakasına bakabilir, onu tuvalete döküp sifonu çekerken el
sallayıp baybay diyebilirsiniz. Her seferinde çişi ya da kakası gelirse size söylemesini
rica edin.
Diş çıkarma,
hastalık, büyüme atağı, misafir ya da misafirlik, yolculuk ya da herhangi bir
değişiklik olan dönemlerde oturmak ya da yapmak istemeyebilir, zorlamayın.
Söylüyorsa altına yapmaya başlayabilir, önemsemeyin. Bu dönem geçince normale
dönecektir.
1 yaşından sonra
günde 4-6 kez düzenli saatlerde lazımlığa götürmeye başlayın. Bu dönemde ara
ara söylemeye başlayabilir. Ya da alışkanlık olarak her götürdüğünüzde
yapabilir. Benim kızım 16 aylık olduğunda günde 1-2 bezle idare edecek kadar
söylüyordu. Ama bu asla düzenli olmadı. Bazen 3-4 gün hiç gitmek istemiyordu.
17 aylık
olduğunda herhalde diğer herkes gibi olacak bu iş diye düşündüm. Ama birden
bire çok daha fazla söylemeye başladı. Ben de 17,5 aylıkken yazlıkta bezini çıkarıp
don giydirdim. Güzelce anlattım ‘bak artık bez giymiyorsun bunun adı don, çişin
kakan gelirse sakın altına yapma ve bana söyle’ Tabi ki ilk gün 5 kez falan
kaçırdı. Kaçırınca ‘hiiiiii’ dedik çok abartmadan. ‘Bak çişin hep yerlere
döküldü, gel önce tuvalete gidelim çiş yapalım. Sonra yerleri silip üstünü
değiştirelim’ Bu durumda üstünü değiştirip bacaklarını ıslak mendille silmniz
yeter. Her seferinde yıkayamazsınız, sadece her akşam normal banyo
yaptırırsınız. Her kaçırdığında büyük bir olay olacağını düşünürse
istemeyebilir.
5 gün boyunca
uyanık olduğu zamanlarda don giydirdim. Üstüne de bir elbise. Elbisesi
kirlenmediği için sadece donunu değiştirdim. Pratik, ikiniz için de kolay ve
doğal bir süreç olmalı. Asla kızmayın, büyük tepkiler vermeyin ama bir dahaki
sefere tuvalete yapması gerektiğini anlatın.
Bu arada 17
aylıkken tuvalet adaptörüne geçtik çünkü daha önce dengesini sağlayamadığı için
korkuyordu. Bu kararı bebeğinize bırakın. Kendini güvende ve rahat hissetmesi
en önemli konu. Daha güvende olması için ayaklarını bir tabure ya da basamağa
basması uygun olabilir. Özellikle ilk günler.
Yazlıkta 5 gün
boyunca uyanık olduğu saatler bez giydirmedim. Kazalar git gide azaldı. Ama
sonra ateşlendi ve 8 saat yolculukla eve dönmemiz gerekti. 3 gün bez giydirdim.
Uzmanlar ve büyükler bir kere çıkardın mı hep çıkaracaksın, gece gündüz aynı
anda çıkaracaksın diyorlar. Ama şu an ne bende bunu yapacak enerji var ne de
Beril’den bu kadar fazlasını bekleyebilirim. Ben şuan tamamen doğaçlama,
içimden geldiği gibi, kendi kafama göre bir yöntem uyguluyorum.
3 gün bezli ve
hasta geçtikten sonra tam 18 aylık olmadan 1 gün önce, Pazartesi günü başlarım
diye düşünüyordum ama hafiften tembellik de beni dürtüyordu. Ankara serin,
halıları kaldırsam mı, ne giydirsem of pof dedim. Ama o sabah Beril ilk tuvalet
mesaisinden sonra bez giymek istemedi. Ben de dedim Sinem hadi başlıyoruz.
O sabah tam 4 kez
kaçırdı. Dedim ki kesin unuttu tak çıkar kafası karıştı. Ama o gün öğle
uykusuna da bezsiz yatırdım. Tabi ki her yarım saatte bir tuvaletin var mı diye
sordum. Her söylediğinde koşa koşa tuvalete götürdüm. İşi onun için eğlenceli
ve hızlı bir hale getirdim. O öğle uykusundan kuru kalktı. Akşma kadar hiç
kaçırmadı. Gece normal bezini bağladım. O işi şimdilik askıya alıyorum. Duruma göre
1-2 ya da 3 ay sonra düşünebilirim.
Ve bugün 2.gün.
sabahtan akşama kadar 12 saat boyunca hiç kaçırmadı. Doktora gittiğimiz 1 saat
boyunca dışarda da kaçırmadı. Şu an tam 18 aylık. Ve ben inanılmaz mutluyum :)
Zaten ramazan
ayındayız, haftasonları pek dışarı çıkmıyoruz. O nedenle gece uykusu hariç
olmak üzere artık Beril bezsiz. Ve bu iş benim için inanılmaz kolay ve stressiz
oldu. Mutlaka ama mutlaka herkese tavsiye ediyorum. Bana her zaman soru
sorabilirsiniz. Instagram’ı aktif olarak kullanıyorum, oradan daha rahat
haberleşebiliriz.
Bebeği 18 aydan
büyük olanlar için şunu eklemek istiyorum. Bugün doktorumuza bezi bıraktığımızı
söylediğimde önce bir gözleri büyüdü daha çok erken der gibi. Ama sonra
erkeklere 24-27 ay arası, kızlarda 21-24 ay arası tuvalet eğitiminin verilmesi
gerektiğini söyledi. Yani o 2 yaşından sonra lafını kullanmadı. Çocuğu kendi
haline bırak hazır olunca söyler demedi. Kimse kusura bakmasın ama 3-3,5
yaşında bezli çocuklar görüyorum. Bu artık hazır olup olmama durumu değil, çok
ciddi bir sorun. Lütfen çocuğunuzu o aşamaya getirmeyin. Ben tuvalet iletişimi
uyguladığım için hep daha erken bezi bırakacağımızı sanmıştım ama Beril hazır
değildi. Bebeğinizin tam hazır olduğu zamanı bulun ve o şansı kaçırmayın. Önden
bol bol alıştırma yapın. Ve pozitif olun :)