En önemlisi ben doktor veya beslenme uzmanı değilim anneyim. Kızım için en iyisi olanı yapmaya ve yaptığımı paylaşmaya çalışıyorum. Soru sorulmadıkça bilgiç tavsiyeler vermiyorum. Bir diğer önemli şey ise anne sütü. Ben bir gafletle katı gıdaya erken başladım. Her yerde 4-6 ay arası dese de lütfen siz bebeğiniz 6.ayı doldurana dek ağzına birşey vermeyin.
Aslen 1 yaşına hatta 2 yaşına dek sadece anne sütü bebeğinizin tüm ihtiyaçlarını karşılayabilir. Tabi ki anne iyi beslendiği sürece. Ama geçen yıllar, değişen kültürler ve yapılan araştırmalar sonucu bebeğin düzgün bir beslenme alışkanlığı edinebilmesi için 6.ayda katı gıdaya başlanması gerektiğine karar verilmiş.
Katı gıdaya başlamak için 6.ayın dışında bazı farklı kriterler de var. Bebeğinizin destekli veya desteksiz bir şekilde dik oturabilmesi gerekir. (Asla asla bebeğinize yatar pozisyonda bir şey vermeyin. Asla.) Emmeye programlanmış ağız ve dilin de katı gıdaya hazır olması gerekir. Ağzına birşey değdiğinde diliyle itip emmeye çalışıyorsa henüz hazır değildir. Bebeğin sizin yediklerinize atlaması, aç aç bakması, ağzının sulanması bir belirti değildir. Bunu çok erken de yapabilir, hiç de yapmayabilir.
-yemesi için zorlamayın
-bulamaç yapmayın
-mutfak robotu kullanmayın
-sırf yesin diye zararlı şeyler vermeyin
-sürekli siz yedirmeyin, kendi yemesi ve keşfetmesi için zaman verin
-şeker, pekmez, reçel gibi tatlandırıcılar vermeyin
-1 yaşına dek keçi-inek sütü, yumurta beyazı, bal, tuz vermeyin
-ölüm kalım gibi acil bir durum olmadıkça hazır birşey vermeyin
Bu "hazır birşey" konusunu biraz açmak istiyorum. Bebeğinize marketten hazır olarak alıp vereceğiniz gerçekten ihtiyaç olan tek şey devam sütüdür. O da anne sütü yetersizse. (Bu yetersizse konusunu başka bir yazıda ele alıp kendim dahil bebeğine mama veren herkesi yerden yere vuracağım.) Toz kaşık mama karışımı, bilmemkaç tahıllı gece muhallebisi, demir katkılı zart zurtu, bebe bisküvisi, kavanoz mama. Bunları vermiyoruz! Gerekirse eline ekmek veriyoruz, bütün gün emziriyoruz ama bunları vermiyoruz. Şimdi kızımın bir iki kavanoz mama yiyip kabardığı korkunç görüntüyü burada paylaşmak istemiyorum.
Bunların dışında yumurta sarısı, domates, portakal mandalina gibi turunçgiller, çilek ve bazı yiyecekler alerji ihtimali yüksek besinlerdir. Verirken gıdım gıdım başlayıp, bebeğinizde bir kusma kabarma kızarıklık kaşıntı olmadığına emin olduktan sonra az az verebilirsiniz. Tercihen hiçbir zaman çikolata, şeker, reçel vermiyoruz. Pekmez de vermenize gerek yok, çünkü bir demir deposu değil.
Sonra haşlanmış ezilmiş sebze püresi (tek bir sebzeden), cam rendede ezilmiş meyve püresi (tek bir meyveden) verebilirsiniz. Miktar 30-50ml arası olabilir. Unutmayın bu miktarı yemek zorunda değil, daha fazla yememesi için sınır koyuyorum. Bu tattırma denemelerini sabah-öğle saatlerinde yaparsanız akşama doğru bebeğinizin verdiği tepkiyi görebilirsiniz. Eğer kusma, ishal, karın ağrısı, ciltte kızarıklık-döküntü, huysuzluk olursa katı gıda vermeyi kesin. 3 gün sonra yeniden başlayın. Eğer tek bir yiyeceğe bu tepkileri verirse o yiyeceği kesin 7-10 gün sonra yeniden az bir miktarda deneyin. Unutmayın ileride de bebeğinize ilk defa vereceğiniz bir besini 3 gün üst üste denemeli ve az miktarda başlamalısınız. Bebekler bazen beklediğimizden daha fazla tepki gösterebiliyor.
1 ay boyunca aklınıza gelen mevsim sebzelerini ve meyvelerini denedikten sonra daha önce yediği besinleri birbiri ile karıştırarak verebilirsiniz.
6. ayda yoğurt, meyve ve sebze yiyebilir.
7. ayda bunlara tahıl(irmik, pirinç unu, tam buğday unu) ve tavuk-et-balık suyu eklenebilir. Kalorisini ve lezzetini arttırmak için 1 çay kaşığı zeytinyağı ve tereyağı ekleyebilirsiniz. Bir öğün meyve ve yoğurt bir öğün sebze ve tahıl olmak üzere iki öğün 50'şer ml yiyebilir. (meyve-tahıl, sebze yoğurt da olabilir tabi. her gün herşeyi yemek zorunda değil ama dengeli bir beslenme düzenine alışması, ilerde birinden birini reddetmemesi için böyle alıştırabilirsiniz.)
8.ayda bebeğin iştahına göre günde 3 defa 50-100ml'lik öğünler yiyebilir. Kahvaltı, öğle ve akşamüstü. Ben genelde akşamüstüne meyveli yoğurt veya muhallebili meyve veriyorum ki gece yatarken midesi rahat olsun. Ve hayır akşam ya da gece verilen muhallebi tok tutmaz, siz iskender-künefe yedikten sonra gece nasıl uyuyorsunuz? 7.aydakilere ek olarak et, tavuk, balık eklenebilir. Kahvaltıda yumurta sarısı ve tuzsuz ev peyniri, mümkünse tuzsuz tam tahıllı ekmek yiyebilir.
Bu kitabı mutlaka tavsiye ediyorum. O tabak bitecek mi kitabında genel olarak görmüş olduğunuz kaşıkları bir kenara bırakıyoruz. Bebeğimizin dişi olsun olmasın katı gıdaya başladığımız ilk andan itibaren tüm yiyecekleri önüne koyuyoruz. Yerse yiyor yemezse yemiyor zorlamıyoruz. Bebeğin katı gıdaya kendi kendine geçişini izliyoruz. Pek çok açıdan faydası olan bir yöntem. Ben yarı zamanlı uyguluyorum. Yani bazı öğünlerde önüne koyuyorum bazı öğünlerde ben yediriyorum. Aslında 6.aylıkken daha fazla kendisi yiyordu. Sonra diş ağrıları başladı ve dişi hala çıkamadı. Bu nedenle ellerini açıp benim yedirmemi istiyor. Yine zorlamıyorum. Kendi yemek isterse diye her zaman önüne sevdiği birşeyler veriyorum. Ama bu kitap ve bu yöntem olmasa da 8-9 aylık olan bebekler artık yavaş yavaş eliyle veya çatalla kendi kendine yemeyi öğrenmesi gerekiyor. Bizler gibi yemesini beklemeyin elbette ama çatala batırılmış bir parça yiyecek verebilir ya da yemeği eline tutuşturabilirsiniz. Zaten terlikten çoraba her bulduğunu ağzına sokmuyor mu?