 |
Uzun zamandır uykuuu uykuu diye benden uyku eğitimi yazısı yazmamı istediğinizi biliyorum. Bu kadar geç yazdığım için lütfen beni affedin ama malum benim de 6.5 aylık bir bebem ve taşınmak üzere olan bir evim var :)
Şimdi uyku eğitimi uzun ve meşakatli bir yol. O nedenle tek parçada yazmayı bitiremeyebilirim. Baştan söylemek istediğim bir diğer şey ise kimine göre doğanın kanunu, kimine göre züğürt tesellisi; "her bebek birbirinden farklıdır".
 |
Öncelikle uyku eğitimine başlamadan önce bilmeniz gereken bazı kaidelerden bahsetmek istiyorum;
-Her bebek birbirinden farklıdır.
-Bebeğinizi asla ağlatmamalısınız.
-Hastalık, diş çıkarma, büyüme atağı veya başka bir huysuzluk döneminde uyku eğitimi olmaz.
-Bir kere başladınız mı asla vazgeçmemelisiniz.
-Size ihtiyacı olduğunda mutlaka bebeğinizin yanında olmalısınız.
Şimdii, düzenlenmiş bir gün düzenli bir uykuyu getirir. Bu nedenle uyku eğitiminden önce düzenli bir gününüz olması lazım. Saatli bir programdan bahsetmiyorum. Bebekler düzenli olmayı severler, bu onlara kendilerini güvende hissettirir. Günlük rutin uyku eğitiminin ilk adımıdır. Yine Tracy Hogg'un kitabında yazdığı gibi E.A.S.Y. rutini (B.A.U.S - Beslenme, Aktivite, Uyku, Sizin zamanınız) bebeğin ne zaman uyuyacağını ne zaman uyanacağını ne zaman yiyeceğini öğrenmesine yarar. Ama bu konuya da ayrı bir günlük rutin yazısında değineceğim.
Günlük rutinden sonra uyku eğitiminin ikinci önemli adımı uyku ritüelidir. Uyku ritüeli yatma vaktinden 15-30 dakika önce başlayabilir. Duruma göre banyo yapmak, kıyafet değiştirmek, masaj yapmak, sarılmak, perdeleri kapatmak, müzik veya ninni ve sarılmak olabilir. Kendinize her uyku saatinde uygulayabileceğiniz, bebeğinizi sakinleştirecek bir rutin belirlemelisiniz. Zamanla bebeğiniz bunlar yapılıp yatağına konduktan sonra kendi kendine uyumayı öğrenecektir.
Hem uyku hem de günlük rutinde ne yaptığınızı günün neresinde olduğunuzu nerede hatalar olduğunu görmek için 3 gün boyunca bebeğinizin uyku ve beslenme saatlerini not etmenizi tavsiye ederim.
Bebeğinizin ayına göre uykusunun geldiği saat farklı olacaktır. 1 aylık bebeklerin uyandıktan 45 dakika sonra, 3 aylık bebeklerin uyandıktan 1.5 saat sonra uykuları gelir. Bu saatler yaklaşırken bebeğinizi iyi gözlemlemelisiniz. Gözlerini ovuşturmak, esnemek, boş boş bakmak bazı uyku belirtileridir. 4-6 ay arası bebekler 2 saat, 6 aydan büyük bebekler ise günün bazı saatleri 2 saat bazı saatleri 3-4 saat sonra uyumak ister. Bebeğiniz kaç aylık olursa olsun uyku işareti veriyorsa mutlaka yatırın. Uyku saati kaçmış veya uyku saati yaklaştığında aşırı uyarılmış bir bebek cin gibi ve çok hareketli olacaktır. Gariptir ki uykusuzluktan bayılmasını beklediğiniz saatte inanılmaz hareketli olabilir.
Uyku saati yaklaşan bir bebeğe hoplamak zıplamak, aşırı ses ve ışık olan ortamlarda bulunmak aşırı uyarılmaya sebep olur. İyice yorulsun da mis gibi uyusun çok yanlış bir düşüncedir. Aynı şekilde uzun süreler uyanık tutup küp gibi uyumasını beklemek de doğru değildir. Düzenli uyuyan bebek daha iyi uyur, uyku mayalamak budur. Uyku uykuyu getirir.
Bebeğinizi sabah en geç 7de uyandırıp beslemelisiniz. Eğer 5-6 arasında uyandıysa besleyip yeniden yatırın. Ama 6da uyandıysa ve geri uyumıyorsa güne 6da başlayabilirsiniz. 6da yatırdıysanız en geç 8de kaldırmalısınız. Amacınız 7de kalkmaya alıştırmaktır. Uykudan her uyandığında beslenmeye alışmak günlük düzenin ilk adımıdır. Bu adımda memede uyumasına izin vermeyin ki karnını doyurabilsin.
Beslendikten sonra tahmini uyku saati gelene dek bebeğinize ayına uygun aktivite yaptırmalısınız. Aktivite dediğim genel olarak uyanık zaman geçirmek :) Tahmini uyku saatinden 15-20 dakika önce bez değiştirme, kıyafet değiştirme, perdeleri kapatma ve sarılıp oturma iyi bir rutin olabilir. Uykuya yardımcı olması için emzik ve bir uyku arkadaşı edinebilirsiniz. Uyku ritüeline başladıktan sonra ninni ve pışş pışş'tan başka ses çıkarmamaya, konuşmamaya ve gözünün direk içine bakmamaya dikkat edin. Uyku saati geldiğinde bebeğinizin tok ve altının temiz olduğundan emin olun. Eğer açsa memede uyumasına izin vermeden emzirmelisiniz.
Emzik gün içinde çok tavsiye ettiğim ve kullandığım bir şey değildir. Ama bebeklerin, özellikle yenidoğanların çok büyük bir emme isteği vardır. Bunu en geç 20-30 günlükken sadece uyku saatinde vererek sakinleşmesini ama emziğe bağımlı olmamasını sağlayabilirsiniz. Emzikle uykuyu bağdaştırdığında zamanla emzik verdiğinizde uyuyacaktır. Uyku arkadaşı ise temel olarak sizin kokunuzun sindiği bir parça kumaş olabilir. Kare bir kumaşa dikilmiş bir ayı veya kuzu kafası şeklinde olan uyku arkadaşları en iyileridir. Bir gece koynunuzda onunla yatarsanız bebeğinizin sakinleşmesine ve uyku arkadaşını da uyku ile bağdaştırmasına yarayacaktır. Bu sayede emzik ve uyku arkadaşı olduktan sonra siz olmasanız bile her an her yerde uyuabilecektir.
Uyku ritüelini tamamlarken emzik ve uyku arkadaşını verin ve yatağına yatırın. Yan yatırırken sırtına rulo yapılmış bir havlu koyup sırtına elinizi koyabilirsiniz. Bu aşamada bebeğin ve sizin sakin olmanız çok önemli. İlk günlerde uyuması 15-20 dakika alabilir. Ağlarsa mutlaka kucağınıza alın sarılın sakinleştirin. Gözleri ağırlaşana kadar kucağınızda tutabilirsiniz ama sallamak yok. Hafif bir ninni veya pışş pışş sesi çıkarabilirsiniz. Sakin olduğundan emin olduğunuzda yeniden yatağına yatırın. Uyku eğitimi bebeğiniz küçükse 3-7 gün sürebilir hazırlıklı olun. Bu dönemde ayağımda sallasam daha çabuk uyuturum diyebilirsiniz, demeyin :) En geç 1 hafta sonra vakti gelip yatağına koyduğunuzda uyuyan bir bebeğiniz olacak.
Bebeğinizin üzerine elinizi koyup pışş pışş veya ninni eşliğinde sakinleşmesini bekleyin. Göz kapakları ağırlaştığında elinizi de üzerinden çekin. İyice uyuyana kadar yanında oturun. Eğer uyanırsa yanında olduğunuzu hissetsin böylece güvenle uykuya geri dalabilir. 1-3 aylık bebekler gündüz 45 dakika ile 1 saat 15 dakika arasında uyuyabilir. Daha doğrusu bu kadar süre aç kalmaya dayanabilir. 4-6 ay arası bebekler 1.5-2 saat, 6 aydan büyük bebekler gün içindeki zamanına göre 45 dakika, 1.5 saat veya 3 saat uyuyabilir. Uyku süresi dolduğunda mutlaka uyandırıp emzirin. Uyuyan bebek uyandırılır evet! Beslenmesi, gündüz tekrar uyuması, gece uzun uyuması için gündüz hiçbir şeyi bahane edip daha fazla uyutmayın.
Eğer ki uyutması için uğraştığınız ilk günlerde 1.5 saatlik uyku süresinin 45 dakikasını uyumak için harcadıysa uyku süresi dolduğunda yine de mutlaka uyandırın. Örneğin sabah 9da yatması ve 10.30da kalkması gereken bir bebeğin uyuması 10u bile bulmuş olsa mutlaka yine 10.30da uyandırın. Birkaç kez böyle olduğunda vakti geldiğinde yatıp kalkacaktır. Ayrıca acıkacağını da hesaba katmayı unutmayın.
 |
Şimdi sizler bu yazdıklarımı sindirin, bilmediğiniz duymadığınız şeyleri internette araştırın, bebeğinizin günleri nasıl geçiyor bir kenara not edin. Bir sonraki uyku eğitimi yazısında bozulmuş uyku rutinleri, olmayan uyku ritüelleri, küçük ve büyük bebekleri uyutma tekniklerinden bahsedeceğim.
Hepinize iyi uykular :)
Kayıtlar
merhaba sizi bir arkadasim vasitasi ile takip etmeye basladim ve çok memnun oldum. benim dört aylik bir oğlum var iki gun sonra dört ay bitecek. gece uykusuna kendiliğinden alisti ama gündüz ve gece uyutmaya calisirken cok agliyordu bu soruna çözüm bulmak istedim. tracy hogg un kitabini okudum ve sizin onerilerinizi okudm. biraz da aklim karisti aslinda . oğlum belli bir rutinin içindeydi zaten ama birden gündüz uykulari azalmaya ve gecede iki uç sefer uyanmaya basladi. bahsettiğimiz rutini saati saatine uygulayamiyorum. sabah altida uyamiyor emzirdiktam sonra hemen uyumak istiyor ve iki saate yakin uyuyor gun içinde de iki saat arayla uyutmaya calisiyorum. iki gündür yatir/kaldir ile aglamalatlrina çözüm bulmaya calisiyorum ama saat olarak rutine uyamiyoruz. gündüz kisa uykularina da ayni yöntemi uyguluyorum simdilik iyi gidiyoruz bir bucuk saaten fazla uyuyorsa uyandiriyorum biraz agliyor ilk kalktiginda ama gece uyku düzeni bozulacak diye de korkuyorum. sizin var mi oneriniz. şimdiden teşekkürler. Seyda
Şeyda hanım,
Tarif ettikleriniz bana bebeğinizin bir büyüme atağı döneminden geçtiğini düşündürüyor. Şuradaki http://tomurcuk.files.wordpress.com/2012/04/picture-3.png takvimden haftanıza bakarak görebilirsiniz. Büyüme atağında bebekler gece acıkır uyanır 4-6 gün boyunca daha fazla beslenmek ister, bir takım huysuzlukları olabilir. Öncelikle bebeğinizi siz uyutmaya çalışmayacaksınız, eğer öyle olursa sürekli ağlayarak uyuyan bir bebeğe dönüşür. Bu sizin ve bebeğinizin psikolojisi için iyi olmaz. Ona kendi kendine uyumayı öğretmelisiniz. Bu rutinin adı saati saatine bir program olmadığı için rutin. Yarım saat hatta bazen bir saat kayma olabilir. Önemli olan rutinin içindeki öğelerin yerleri değişip düzenleri bozulmasın. Dört aylık olduğu için dört saatlik rutine geçmek istiyor olabilir. Sabah 6da uyanıp emip uyursa 7 veya 7.30 gibi uyandırarak güne başlamasını sağlayabilirsiniz. İki saat arayla uyutmaya çalışıyorum dediğiniz uyandıktan 2 saat sonra yatırıyorsunuz değil mi? Yani aslında 3.4 saatte bir uykuya yatıyor. Tracy Hogg'un kitabında dört saatlik rutin ve bu rutine geçiş aşamalarını okumanızı tavsiye ederim. Temel olarak 4 saatlik rutinde 2 saat uyku 2 saat uyanık kalır. Günde 2 uyku akşamüstü de 30 dakikalık şekerleme yapabilir. Rutin bozulup tekrar düzene girerken bebekler bazen huzursuzluk çıkartabiliyor. Bir derdi olmadığından emin olmaya çalışın. Biraz esnek olun uyumak istemiyorsa 15-30 dakika kadar süre verin. Yeniden deneyin. Yatma saatinden çok bebeğinizin vereceği uyku işaretlerine dikkat edin. Uykusu gelmeden yatırırsanız size sinirlenip daha beter ağlayabilir. Her gün birbirinin aynı olacak değil, hepimizin huzursuz olduğu günler oluyor. Çok zorlamayın biraz kendi haline bırakın, bebekler düzeni sever. Yeniden herşey yoluna girecektir :)
Sevgiler.