Çoğu annenin hiç
düşünmüyormuş gibi yaptığı ama gün içinde 1534862 kere düşündüğü, sanki anneden
daha çok önemsiyormuş gibi her allahın kulunun sorguladığı bir meseleye
değinmek istiyorum.
Öncelikle
kendimden bahsetmek istiyorum. Kızım Beril’i 4 ay sadece anne sütüyle besledim.
Hamileliğimden beri hep düşük kilolu olan bir bebekti ama güzel emerdi,
doyardı, gece uzun uyurdu, huysuzluk etmezdi. Düzenliydi, mutlaka belirli
saatlerde emerdi. Saati gelmediyse mümkün değil emziremezdim. Hala da öyle,
aralarda yemek yemek istemez, saati gelince öğününü bitirir.
Gel zaman git
zaman bizim için doktor konusunda yanlış bir karar verdik ve tesadüfen o sıra
mastit oldum. Yani süt kanallarımda tıkanıklık oluştu. Aslında bu süt
azaldığından değil, fazla üretilen süt boşaltılamadığı için olmuştu. Tek
göğüsle beslemeye çalışırken doktorumuzun 4. Ayda (1 ay içerisinde) 600 gr
almasının çok çok az olduğunu, eğer ki hastalanırsa yataklara düşeceğini
söyleyerek bizi korkuttu ve mama takviyesine başlattı. Günde 100 ml! Yani yarım
çay bardağı kadar. Yani ben emzirmediğim saatlerde oturup sağdığımda 200-300 ml
çıkarıyordum zaten. O 100 ml mamanın Beril’e hiçbir faydası olmayacaktı. Olmadı
da. Kendisi ısrarla bize çok işe yaradığını anlatmaya çalışsa da Beril 6 aylık
olduğunda biberona alışmış emmeyi bırakmış ve hatta daha az kilo alır olmuş bir
bebekti. 7. Ayda doktorumuzu değiştirdik.
9. aya kadar
günde yaklaşık 4 saatimi süt sağmaya harcayarak geçirdim ve sonunda sütüm
bitti. Çünkü pompaya yanıt vermedi beynim. Beynim diyorum çünkü sütü üreten
göğüs değil beyin. Bu arada da Beril’e uyanıkken hiçbir şekilde biberondan mama
ya da kendi sütümü içiremez oldum, ve giderek daha az kilo almaya başladı. 9.
Ayda çok ciddi ve uzun süren bir enfeksiyonlu hastalık geçirdi, atibiyotikle
tanıştı. O gün bu gündür zırt pırt hasta olur ve antibiyotik kullanmadan ateli
40.5 derecenin altına düşmez. Benim düşünceme göre anne sütünden eksik kaldığı
için bağışıklık sistemi düşük.
Sonradan öğrendik
ki sadece anne sütü ile beslenen bir bebek için 4. Ay içinde 600 gr alımı gayet
iyi bir miktarmış. Hatta 250-300 gr alan bebeklerde bile mamaya başlamaktansa
az olsun anne sütü olsun diyor şimdiki doktorumuz. Pişmanlık ve
talihsizliklerle dolu emzirme maceram bu. Bir çocuğum daha olursa (inşallah)
gak dese meme guk dese meme vereceğim, ağzına biberon sürmeyeceğim, katı gıdaya
6 ay bitmeden başlamayacağım!
...
Şimdi gelelim
emziren, emzirecek olan annelere. İlk olarak şu cümleyi bir kağıda yazın, baş
ucunuza asın: ‘Her annenin sütü KENDİ bebeğine(-lerine) yeter!’ Allah veya Doğa
(artık hangisi size daha yakınsa) bizi böyle yaratmıştır. Bebek veya bebekler
doğar ve kendi kendilerine birşeyler yiyebilecek hale gelene kadar annesinin
sütü onu doyurur, besler, büyütür. Bu işin doğasında ilk önce buna inanmak var.
Hele ki emzirmek
istiyorum ama bakalım sütüm olacak mi diyen hamileler var, çok üzülüyorum.
Teknik olarak
kimler emziremez?
Herhangi bir
operasyon sonrası göğüs dokusu alınmış olanlar (yine de doktora
danışılmalıdır), doğuştan süt kanalları olmayanlar ya da süt kanalları meme
ucuna bağlı olmayanlar, AIDS ve HIV hastaları ve tabi ki sigara, alkol ve
uyuşturucu kullanan anneler.
Aslında sadece
anneler değil tüm kadınlar hatta anne bile olmamış genç kadınlar dahi
emzirebilir. Araştırmalarımda anne olmayan genç kızların düzenli emzirme ile
süt üretimine başlayabildiklerini öğrendim. Ayrıca kızı doğum yaptığında duygu
seline kapılıp sütü gelen anneanneler gördüm. Ve tamı tamına 13 aydır
emzirmeyen ben hala zaman zaman süt ürettiğimi farkediyorum. Meğer ki çeşme bir
defa açıldı mi bir daha kapanmazmış. O yüzden sütüm kesildi demeyin, süt
kesilmiyor :)
Süt
arttırılabilir birşeydir. Peki ama nasıl?
Emzirerek! Basit
ve kolay. Süt meselesi tamamen arz talep dengesine bağlıdır. Siz bekledikçe süt
birikmez. Süt bebeğinizi emzirmeye başladığınız an üretilir. Taze taze. Belirli
bir süre sonra beyin otomatik olarak aynı saatte aynı miktarda süt üretmeye
başlar. Siz de sütüm doldu zannedersiniz. Aslında bu olabilecek en kötü şeydir.
Çünkü bu sefer beyin yeterince sütün halihazırda var olduğunu düşünür ve ikinci
bir talep gelene kadar tüm süt üretimini durdurur. Eğer ki böyle bir şey
farkederseniz hemen emzirin ya da biraz sağın.
Direk emzirmek ya
da sağmak farketmez. Gerçi benim gibi sağdığında tam olarak performans
sağlayamayan anneler olabilir. Zaten bunu farkedersiniz. Eğer ki sütünüzü
arttırmak istiyorsanız daha sık ve daha fazla miktarda emzirmelisiniz.
Emzirdiğim süre
boyunca tüm araştırmalarımda yediğimiz hiçbir şeyin süte etkisinin olmadığını
sadece bol su içmenin yeterli olduğu yazıyordu. Ancak aynı zamanda emziren
annelerin diyet yapmaması gerektiği ve her gün ek 300 kalori alması gerektiği
belirtiliyor. Ben bulgur, buğday, dereotu, kuru soğan ve süt arttırıcı çeşitli
içecekler denedim. Bir faydasını görmedim. Ama son derece sağlıklı ve dengeli
beslenmeye özen gösterdim. Tatlı çok yemedim ama makarna pilav ve ekmek çok
yedim. Ne gibi bir etkisi oldu bilmiyorum.
Ama deliler gibi
yiyip kilo alan ve bebekleri tombik tombik olan anneler de gördüm. Kafam
karıştı. Üstüne bir de yavaş yavaş kilo vermeye çalışıp da bebeği zayıflayan
anneler de gördüm. Ve bir sonuç çıkardım kendimce. Evet bebek emdikçe tüm
vitamin ve mineralleri bizim vücutlarımızdan çekiyor. Biz iyi beslenmesek de
bizi sömürüyor. Peki ya kalori? Bence bu göz ardı edilen önemli bir konu.
Evet mutlaka ama
mutlaka günde 3 litre su içilmesi gerekir.
2 litresi
kendimiz için, 1 litresi de bebeğe üretilecek süt için. Bunun dışında her
öğünde her besin grubundan tüketilmesi gerekir. 3 saatten uzun aç kalınmaması
gerekir. Vücudumuz belki kendine sakladığı depolarından vitaminleri bebeğe
verebilir ama kalori veremez. Çünkü vücudumuz kalori üretmez. Kalori dışardan
alınır. Ama elbette ki kalori var kalori var. Bir bardak kola, hamburger ya da
nutella veya baklava ile aldığınız kalori tamamen size zarar. Ayrıca bebeğinize
geçecek gereksiz şeyler de cabası. Bu ek 300 kaloriyi sağlıklı besinlerden,
sağlıklı yağlardan ve sağlıklı kuru yemişlerden almalısınız. Çünkü yediğiniz
herşey bebeğinize geçer. Sanki direk onu besliyormuş gibi düşünün. Adeta bir
sporcu gibi iyi beslenin. Bu sütünüzün kalitesini arttıracaktır.
Bunları yemeden
sadece su ile sütünüzü arttırmaya çalışırsanız sütünüz de sulandırılmış gibi
olacaktır. Sadece yiyerek sütünüzü arttırmaya çalışırsanız vücudunuzdaki su
miktarı az oldugu için süt üretimi miktar olarak az kalacaktır. Bu ikisini de
yapıp düzenli, sık sık, uzun uzun aktif emzirmezseniz yediğiniz içtiğiniz
herşey size yapışacaktır. Bu dengeyi çok iyi kurmak lazım.
İlk aylarda süt
üretimi fütursuzca artar. Sonra bebeğin ihtiyacına göre azalır ve bir düzene
oturur. Siz de artık dolu dolu şiş hissetmiyorsunuz diye sütüm azaldı
zannedebilirsiniz. Endişelenmeyin, bebeğinizi gözlemleyin. Gece uzun uzun
uyuyorsa, gündüz neşeliyse, sağlıklı gözüküyorsa kendinize güzel bir çay
demleyin ve arkanıza yaslanın. Bunu hakettiniz! :)